چند هفته از زمانی که اپل رسما اعتراف کرده سرعت آیفونهای قدیمی را پایین میآورد، گذشته، ولی این داستان هنوز ادامه دارد. اما ماجرا واقعا از چه قرار است؟ اپل مقصر است یا این موضوع یک سوتفاهم بوده؟
اولین بار دسامبر ۲۰۱۷ بود که اپل رسما تایید کرد سرعت آیفونهای قدیمیاش را عمدا کم میکند و از آن زمان تا به حال این موضوع دردسرهای زیادی برایش درست کرده است. هرچند که این شرکت ادعا کرده این کار را به خاطر حفظ طول عمر باتری دستگاه انجام میدهد، اما بسیاری از مشتریان اپل از این اتفاق ناراضیاند و حتی کار اپل به دادگاه و مقامات قضایی کشیده و تا حدودی شهرت کوپرتینوییها را لکهدار کرده است.
احتمالا اپل این کار را به دلایلی منطقی انجام داده. با وجود تئوریهای توطئهای که این روزها مطرح میشود، اپل تنها آیفونهایی را کند میکند که باتریهای قدیمی دارند. زمانی که آن باتریها دیگر نمیتوانند به اندازهی کافی برای مواقع حداکثر عملکرد دستگاه در خود شارژ ذخیره کنند. با این حال بسیاری میگویند اپل باید در مورد این اقدامات شفافتر عمل کند که کار به چنین جاهایی نکشد.
اما این ماجرا از کجا شروع شد و اکنون به کجا رسیده است؟ در این مطلب تمامی اتفاقات پیرامون این ماجرا از قدیم به جدید آورده شده که با خواندن آن میتوانید با دانش در مورد موضوع کند شدن آیفونهای قدیمی قضاوت کنید. با جیاسام همراه باشید.
تمام ماجراهای مربوط به کند کردن آیفونهای قدیمی توسط اپل از وبسایت ردیت شروع شد. یکی از کاربران این وبسایت قبل و بعد از عوض کردن باتری آیفون ۶ اس نتایج بنچمارک گوشی خود را استخراج کرد و این نتایج را در ردیت به اشتراک گذاشت. بنچمارکهای ارائه شده توسط این کاربر نشان میداد که عملکرد آیفون بعد از تعویض باتری حدودا ۲۰ درصد بهتر شده است.
بعد از این پست جان پول، بنیانگذار موسسهی تحلیل Primate Labs، بررسی دقیقتری در ارتباط با سلامت باتری و عملکرد آیفون انجام داد. او نتایج بنچمارکهایی را روی نسخههای ۱۰٫۲٫۰ و ۱۰٫۲٫۱ آیاواس انجام داد که از نظر عملکردی تفاوت فاحشی با هم داشتند. اپل در نسخهی ۱۰٫۲٫۱ مشکل خاموش شدنهای گاه و بیگاه آیفون ۶ اسهای قدیمی که به خاطر عدم تامین انرژی کافی توسط باتریهای قدیمی بود را برطرف کرد. این ویژگی مدیریت انرژی دقیقا همانچیزی است که باعث افت عملکرد در بعضی از مدلهای آیفون میشود.
بنچمارکها حداکثر و حداقل توان یک دستگاه را اندازه میگیرند که این کار انرژی زیادی میطلبد و باتریهای قدیمی به اندازهی یک باتری سالم و نو در تامین انرژی خوب عمل کنند. اگر باتری را عوض کنید، انرژی با بهرهوری بیشتری به دستگاه داده میشود.
این موضوع البته تعجببرانگیز نیست. باتریها که قدیمی میشوند عملکردشان افت میکند. این مشکلی است که از قدیم بوده و بعید است در آینده هم رفع شود. ولی معنی آن این نیست که عملکرد معمولی و روزمرهی دستگاه شما افت کرده باشد یا اپل گوشی شما را جوری کند کرده باشد که به خرید مدلهای جدید ترغیبتان کند. اپل فقط سقف انرژی که دستگاه میتواند از باتری درخواست کند را کاهش داده که اثرش را در بنچمارکها نشان میدهد. البته اپل میتوانست در این زمینه شفافتر عمل کند.
کمی بعد از اینکه اتهامات مربوط به کند کردن آیفونهای قدیمی متوجه اپل شد، دادخواستهای مختلفی علیه این شرکت به دادگاه ارائه شد. برای مثال قسمتی از متن یکی از این دادخواستهای جمعی که هم به دادگاه کالیفرنیا و هم دادگاه کل کشور ارائه شده بدین شرح است:
اپل هنگامی که مدلهای جدید آیفون عرضه میشود مدلهای قدیمی را کند میکند و با این کار قراردادهایی را که با شاکیان این دادخواست جمعی بسته بوده را زیر پا میگذارد.
دادخواست دیگری که علیه اپل به دادگاه ارائه شده ادعا میکند که «اپل با کند کردن آیفونهای قدیمی قصد دارد ضعف باتریهایش بپوشاند و از صرف کردن هزینه، زمان و تلاش برای حل مشکلات آنها شانه خالی کند». در این دادخواست از دادگاه خواسته شده که اپل را مجبور کند تا تمامی تغییرات در نسخههای جدید سیستمعاملش را به کاربران گزارش دهد، نقص نرمافزاری که باعث کند شدن سرعت آیفون میشود را برطرف کند و پول کسانی که آیفونهای تحت تاثیر این ماجرا را خریداری کردهاند، برگرداند.
دادخواستها تنها مشکلی نیستند که اپل با آنها مواجه است. به گزارش رویترز چهار عضو مجلس نمایندگان آمریکا به تیم کوک نامه نوشته و از او خواستهاند که علت تمامی این ماجراها را توضیح دهد که یکی از این چهار نماینده، رئیس کمیسیون انرژی و بازرگانی مجلس آمریکا بوده است.
حال که اپل با این مشکل مواجه شده، بیانیهای میدهد و برای افت عملکرد آیفونهای قدیمی توضیح میدهد.
باتریهای لیتیوم یونی زمانی که در هوای سرد قرار میگیرند، شارژ پایینی دارند یا از عمرشان زمان زیادی میگذرد، برای تامین حداکثر جریان مورد نیاز دستگاه با مشکلاتی روبهرو میشوند و نتیجهی آن خاموش شدن غیرمنتظرهی دستگاه برای حفاظت از قطعات الکترونیکی است.
به عبارت دیگر وقتی که باتریهای آیفون قدیمی میشوند، دیگر مانند روز اول نمیتوانند در مواقع نیاز به حداکثر جریان، انرژی کافی را تامین کنند و وقتی این اتفاق میافتد، انرژی مورد نیاز را طی چند دوره به دستگاه میدهند و همین موجب افت عملکرد میشود.
اپل در بیانیه خود به خاطر ابهاماتی که در مورد مسائل مربوط به باتری و کند شدن آیفونها به وجود آمده یک عذرخواهی رسمی میکند. در این عذرخواهی آمده:
ما هرگز عمدا طول عمر هیچکدام از محصولات اپل را کاهش نداده و نمیدهیم و برای ترغیب مشتریها به ارتقای محصولاتشان، تجربهی کاربری آنها را تضعیف نمیکنیم. هدف ما همیشه این بوده که محصولاتی بسازیم که مشتریها عاشقش باشند و افزایش طول عمر آیفون تا جای ممکن هم بخشی از این این موضوع است.
بعد از انتشار بیانیه، اپل دست به اقدامی سریع برای کم کردن فشار رسانهای میزند. تقریبا یک هفته بعد از اعتراف اپل به کاستن سرعت آیفون، فشار رسانهها تقریبا این شرکت را از پا در میآورد و اپل برای نشان دادن حسن نیتش اعلام میکند که تعویض باتری برای دارندگان آیفون ۶ و مدلهای جدیدتر به مدت محدود با ۵۰ دلار تخفیف و به قیمت ۲۹ دلار انجام میشود.
اپل ابتدا قصد داشت این طرح را از اواخر ژانویه عملی کند، اما فشارها باعث شد از اواخر دسامبر تخفیفهایش را آغاز کند.
وضعیت از آن چیزی که اپل انتظار داشت پیچیدهتر شده است. این شرکت که در آمریکا با چندین دادخواست قضایی روبهرو شده، ممکن است در حوزههای بینالمللی نیز مجرم شناخته شود. روزنامهی کرهای Korean Herald اعلام کرده که کره جنوبی رسما در مورد این موضوع تحقیق و تفحص میکند و دادستان سئول شخصا مسئولیت این بررسی را بر عهده گرفته است.
این تحقیق و تفحص بعد از اینکه چندین شهروند کره طبق قانون حمایت از حقوق مصرفکننده از اپل شکایت کردند، آغاز شده است. آنها ادعا کردهاند که اپل از عمد سرعت آیفونهای قدیمی را کاهش میدهد تا کاربران مجبور به ارتقا به آخرین مدل آیفون شوند. اپل البته این ادعاها را رد کرده، اما باید منتظر ماند و دید نتیجهی بررسی کرهایها به کجا ختم میشود.
چند هفته بعد از اتهامات اولیه، اپل عنوان کرد که در بهروزرسانی نرمافزاری بعدی به کاربران اجازه میدهد که بتوانند بررسی دقیقتری روی عملکرد و سلامت باتری دستگاهشان داشته باشند. گفته میشود که اپل قصد دارد در iOS 11.3 گزینهای تعبیه کند که کاربران بتوانند کاستن سرعت آیفون را لغو کنند. البته آیاواس ۱۱٫۳ هنوز در نسخهی بتا قرار دارد و رسما عرضه نشده است.
البته اپل توصیه نمیکند که کاربران این قابلیت را غیرفعال کنند. دلیل اصلی اپل برای کاهش سرعت آیفونها با باتریهای قدیمی این است که آنها نمیتوانند انرژی مورد نیاز دستگاه را به خوبی تامین کنند. اگر شما این قابلیت را خاموش کنید ممکن است گوشیتان گاه و بیگاه خاموش شود.
کمی بعد از اعلام مقامات قضایی کره جنوبی، وزارت دادگستری آمریکا نیز اعلام میکند که تحقیق و تفحصش را در این زمینه آغاز کرده است. آنها گفتهاند در حال بررسی این موضوع هستند که آیا اپل با اعلام نکردن کم کردن سرعت آیفونهای قدیمی قوانین امنیتی را نقض کرده است یا نه. هرچند که این بررسی در مراحل اولیه قرار دارد، اما دولت اپل را برای توضیحات فراخوانده است.
البته اینکه وزارت دادگستری آمریکا به این موضوع ورود پیدا کرده به معنای مقصر بودن اپل نیست. از آنجا که این تحقیق و تفحص به صورت محرمانه انجام میشود، تا زمان به نتیجه رسیدن هیچ خبری از آن منتشر نمیشود.
بعد از اینکه خبر ورود وزارت دادگستری به ماجرای کاهش سرعت آیفونها منتشر میشود، اپل طی بیانیهای اعلام میکند که در حال همکاری با دولت و پاسخ دادن به سوالات آنها در این زمینه است. اپل میگوید:
همانطور که ماه دسامبر به مشتریانمان توضیح دادیم، ما هرگز از عمد طول عمر هیچکدام از محصولات اپل را کاهش نداده و نمیدهیم و یا برای ترغیب آنها به ارتقای محصول، تجربهی کاربریشان را تضعیف نمیکنیم.
اپل اعلام کرده در حال تصمیمگیری در مورد پیشنهاد سناتور جان تون است. او از اپل خواسته مابهتفاوت باتریهای تخفیفخورده و بدون تخفیف به کسانی که باتریهایشان را بدون تخفیف تعویض کرده بودند پرداخت شود. اپل تنها بعد از افشا شدن ماجرای کند کردن آیفونهای قدیمی ۵۰ دلار تخفیف برای تعویض باتری در نظر گرفته است.
به نظر نمیرسد ماجرای کاهش سرعت آیفونهای قدیمی به این زودیها تمام شود و حتی اگر اپل نیت بدی از این کار نداشته، فعلا تمام ماجرا به ضررش تمام شده و بیشک به اعتبارش لطمه خورده است. شاید بهتر بود همان زمانی که آیاواس ۱۰٫۲٫۱ منتشر شد، اپل اعلام میکرد که چنین قابلیتی را به چنین دلیلی در نسخهی جدید سیستمعاملش جای داده است.
اپل همچنین اخیرا اعلام کرده که آیفونهای ۲۰۱۷ با چنین مشکلاتی روبهرو نخواهند شد. با این حال باید منتظر ماند و دید نتیجهی این نبردهای قضایی به سود اپل خواهد بود یا مشتریان.